Alles wat je moet weten over de beweegrichtlijnen

18-12-2023

Alles over de beweegrichtlijnen en beweegnorm voor kinderen

Je laat je kinderen toch niet zitten?!

Nog steeds de helft van de kinderen t/m 12 jaar beweegt te weinig. Zij zitten te veel stil. En juist die zit- (en vaak ook scherm)tijd moet worden vervangen door lichaamsbeweging. Maar hoe, wat en hoeveel? Daarvoor hebben we in Nederland beweegrichtlijnen. Deze geven aan welke en hoeveel beweging eigenlijk nodig is voor een goede gezondheid, hoe jong of oud je ook bent. Het collectief van beweegrichtlijnen noemen we de beweegnorm. Wat is deze norm precies? Bij Springlab doen we er nog een schepje bovenop. Wij stellen dat kinderen tot 13 jaar 45 minuten op een school- of opvangdag zouden moeten bewegen. Mooi streven, maar… wat doen wij dan allemaal om deze beweegnorm te halen? Allemaal vragen die wij in deze blog proberen te beantwoorden!

We beginnen met een stukje historie: het ontstaan van de beweegrichtlijnen en de ontwikkeling van de beweegnorm anno 2023. 

1998

De beweegnorm

Om een goed beeld te kunnen geven van de ontwikkeling van de beweegnorm, gaan we even terug in de tijd. De beweegnorm kennen we in Nederland al sinds 1998. Destijds waren dit er nog maar drie: 

  • De Nederlandse Norm Gezond bewegen: 5 dagen per week een half uur lopen.
  • De Fitnorm: 3 dagen per week 20 minuten hardlopen.
  • De Combinorm: voldoen aan beide (hierboven genoemde) normen.

Voldoen aan alle drie de normen stond gelijk aan een gezond en fit leven. En haalde je 10.000 stappen per dag? Ook dan voldeed je aan de norm en was je gezond en fit. Er werd dus nogal beperkt gekeken naar gezondheid. Dit blijkt ook uit de doelgroepen die er toen waren voor de beweegnorm. Destijds werd in de beweegnorm rekening werd gehouden met maar drie doelgroepen: je had de 55-plussers, de volwassenen (18-55 jaar) en alles daaronder viel onder de noemer jeugd. De beweegadviezen voor een 18 jarige waren dus gelijk aan die van een kleuter!

2017

Focus op activiteiten

Door de jaren heen gaven de drie beweegnormen niet veel duidelijkheid en de wetenschap kwam ondertussen met steeds meer nieuwe inzichten rondom het belang van bewegen. Dit resulteerde erin dat de Gezondheidsraad 20 jaar later (in 2017) een gloednieuwe beweegrichtlijn, de vervanger van de beweegnorm, naar buiten bracht. Dit keer geen gedoe met drie normen, maar alle verschillende soorten inspanningen in één richtlijn. 

Waar in 1998 de focus nog lag op adviezen die gezondheidsvoordelen opleverden voor hart- en vaataandoeningen, kwam er in 2017 ook aandacht voor spier- en botversterkende activiteiten. Volwassenen zouden twee keer per week spier- en botversterkende activiteiten moeten doen en aan ouderen werd geadviseerd dit te combineren met balansoefeningen. De jeugd zou drie keer per week bot- en spierversterkende oefeningen moeten doen. Dit lijkt in eerste instantie prima, maar de jeugd was nog altijd alles tussen de 4 en 18 jaar. 

In 2017 werd er ook voor het eerst aandacht besteed aan het verminderen van zitgedrag, maar omdat hier nog weinig onderzoek naar was gedaan bleef het advies beperkt: simpelweg ‘minder’ zitten was al winst.  

Stap voor stap werd gezondheid dus wel breder bekeken, maar er werd nog altijd niets gezegd over het belang van coördinatie, balans en lenigheidsoefeningen. Ook bleven specifieke adviezen voor jonge kinderen uit vanwege gebrek aan wetenschappelijk onderzoek. Helaas zou het voor alle opvoeders en professionals die werkten met kinderen en verantwoordelijk waren voor een gezonde ontwikkeling, nog even duren voor er een uitgebreidere richtlijn zou komen.

2022

Niet stilzitten

Vijf jaar later, in februari 2022 bracht de Gezondheidsraad eindelijk advies uit over bewegen voor kinderen onder de 4 jaar. Goed nieuws dus voor kinderopvang-Nederland en alle andere (professionele) opvoeders. Bewegen verdiende eindelijk een plek op de agenda. 

Bewegen zelf was trouwens niet het enige onderwerp dat nadrukkelijk besproken werd in de nieuwe beweegrichtlijn: langdurig stilzitten moet zo veel mogelijk beperkt worden. En waar dat in 2017 nog voorzichtig uitgedrukt werd met woorden, geeft de richtlijn nu keiharde cijfers: kinderen onder de 3 jaar zouden niet langer dan 60 minuten per keer ‘vastgezet’ mogen worden of stil zitten. Langdurig hangen in de wipper of activiteit na activiteit doorbrengen aan tafel is dus een no-go. Helaas wordt dit alleen nog niet altijd doorgevoerd.

Nu (2023)

En hoe zit het nu, anno 2023?

Het ontstaan van de beweegrichtlijnen is nu duidelijk, maar… waarom blijkt er uit onderzoek dan toch nog dat kinderen te veel stilzitten en te weinig bewegen? Integendeel zelfs: sinds 2020 voldoen steeds minder Nederlanders aan de beweegrichtlijnen. Cijfers van het RIVM tonen aan dat meer dan de helft (50%) van de Nederlanders van 4 jaar en ouder niet voldoet aan de beweegrichtlijnen. En dat dit onder peuters zelfs een schokkende 80% is!

Hoogleraar neuropsychologie prof. dr. Erik Scherder noemt dit ook wel bewegingsarmoede. Bewegingsarmoede is een serieus probleem. De World Health Organizaton (WHO) meldt in 2012 dat er jaarlijks 5,3 miljoen mensen overlijden aan ziekten direct gerelateerd aan bewegingsarmoede, zoals suikerziekte type 2, overgewicht, obesitas en hart- en vaatziekten. Kinderartsen in Nederland zien ook het aantal kinderen met deze ziekten toenemen. Dit hangt vaak samen met een ongezonde leefstijl; verkeerd eten, te veel stilzitten en te weinig bewegen.

Dat moét echt anders! Dat ben je vast met ons eens?

Bewegen is

Gezond

Bewegen is ongelofelijk goed voor je. Door regelmatig te bewegen blijf je mentaal én fysiek gezond.

Meer concentratie en

Focus

Door bewegen en leren af te wisselen of zelfs te combineren wordt de aandacht succesvol verhoogd.

Betere leer en school

Prestaties

Steeds meer onderzoeken laten zien dat bewegend leren leidt tot indrukwekkende schoolprestaties.

Een beter zelfbeeld en meer

Zelfvertrouwen

Bewegen heeft bij kinderen een geweldig positief effect op zelfvertrouwen, zelfbeeld en sociale vaardigheden.

Bewegen is leuk en zorgt voor

Plezier

Bewegen toepassen in de klas maakt school prettiger voor leerlingen en voor docenten.

Kinderen zijn gemaakt om te

Bewegen

We doen onszelf en ons lichaam een groot plezier met bewegen. We zijn er voor gemaakt!

Je laat ze toch niet zitten?!

Breng kinderen in beweging met Springlab!

Springlab ziet de ernst van de situatie en houdt zich druk bezig met het ontwikkelen en aanbieden van beweeg-oplossingen. Samen met experts en professionals uit de kinderopvang- en onderwijssector ontwikkelden we drie producten waar bewegen wordt gecombineerd met leren. Door bewegen te combineren met leren en in te zetten in het onderwijs, willen we het zo makkelijk mogelijk maken voor kinderen om aan hun dagelijkse portie beweging te komen. Zo kunnen ze nu al los gaan op de interactieve ‘Beweegvloer’, tijdens een rondje ‘Springloop’ of gedurende de lesdag met de lesmethode ‘Fit en Vaardig’. Drie leerzame oplossingen om meer beweging in hun dagelijks ritme te krijgen. En succes verzekerd, toonde onderzoek van de Haagse Hogeschool aan. Met onze producten kunnen kinderen zo vroeg mogelijk beginnen met een gezonde hoeveelheid beweging in hun dag, zelfs onder de 4 jaar!

Wil je weten hoe je Springlab kunt helpen om beweegimpact te creëren? En hoe je de kinderen van jouw kinderdagverblijf, opvanglocatie of basisschool weer en meer kunt laten bewegen? Plan dan hier een gratis adviesgesprek in met één van onze collega’s. Samen brengen wij kinderen in beweging!

 
Blog

Op de hoogte blijven?

Wil jij op de hoogte blijven van bewegen en bewegend leren? En regelmatig inspiratie, tips en spellen ontvangen om ‘jouw’ kinderen in beweging te brengen? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief. Je ontvangt dan maandelijks een mail van ons met het laatste nieuws, blogs, tips, spellen en downloads. Helemaal gratis!
Meld je aan